در ترکیه چه خبر است؟
فیروز فردوسی، اخبار روزپنجشنبه ،
۳ آبان ۱۴۰۳- 24اکتبر2024 : هفته‌ی گذشته «دولت باغچه‌لی» رئیس حزب «حرکت
ملی‌گرا» از میکروفون مجلس شورای ترکیه مستقیما عبدالله اوجالان(معروف به آپو) را
مخاطب قرار داد و به او پیشنهاد صلح کرد: «بیا از همین میکروفون مجلس اعضای حزب پ.
ک. ک. را مخاطب قرار بده و بگو سلاح خود را زمین بگذارند تا مذاکرات صلح راز شروع
کنیم.»
هیچ‌کس انتظار چنین پیشنهادی را به‌خصوص از چنین کسی نداشت. برای
اینکه خوانندگان ایرانی متوجه شوند این اتفاق چقدر شگفتی‌آور است، یک لحظه
فکر کنند که مثلا خامنه‌ای بیاید خانواده‌های کشتار ۶۷ را مستقیما با هدف
دلجویی مخاطب قرار دهد.
ازهرطرف که نگاه کنیم، پیشنهاد دولت باغچه‌لی، رئیس حزب حرکت ملی‌گرا
وشریک اردوغان، نقطه‌ی عطف مهمی در روند سیاست ترکیه ومنطقه است. این پیشنهاد
بیشتر از این نظر حائز اهمیت است که از سوی سازمانیافته ترین حزب راست افراطی وضد
چریکی ترکیه مطرح شده است.
پیشنهاد باغچه‌لی نشانگر دو‌چیز است: یکی اینکه رژیم ترکیه -به هرعلتی-
خواهان پایان دادن به خشونت درجبهه‌ی کُردهاست. و دوم اینکه حاضر شده است برای
اولین بار به طور رسمی اوجالان را در مقام مخاطب قرار دهد. از حیث تاریخی ما را به
یاد مذاکره‌های صلح ایرلند می‌اندازد، اما تردیدی نیست که اکنون در برابر فرایند
بسیار پیچیده‌تری هستیم. چون بازیگران منطقه‌ای از سوریه گرفته تا اسرائیل و
امریکا واز جمله ج.ا. مخالف صلح هستند
به روشنی نمی‌دانیم چرا سیاست‌گزاران اصلی ترکیه چنین تصمیم ناگهانی‌ای
گرفته‌اند. این واقعیت که هدف آنان بازگشت از اشتباه تاریخی خود باشد، خیالی است
خام، زیرا در صحنه‌ی اجتماعی هر روز شرایط دموکراتیک محدودتر و نشانه‌های استبداد
بیشتر می‌شود. در همین راستا در سال‌های اخیر نیز تا پیش از این ترور جدید،
دولت توانسته بود امنیت درون‌مرزی ترکیه را برقرار کند و این گمان همه
جا حاکم بود که پ. ک. ک. مجبور به عقب‌نشینی شده است. یعنی دولت در شرایطی به
اوجالان پیشنهاد مذاکره کرد که دستش قوی‌تر بود.
همین می‌رساند که احتمالا عاملی خارجی دراین چرخش مؤثر بوده است. راست
این است که حاکمیت ترکیه از دو‌جناح نگرانی زیاد حس می‌کند: یکی از دولت خودمختار
روژووا در شمال شرق سوریه، و یکی از تحریکات اسرائیل علیه خود. برای دفع کردن این
هر دو‌خطر نیاز می‌بیند که اهرم نظامی پ. ک. ک. را که با هر دو جناح مذکور در
ارتباط است، خلع سلاح کند. در مقابل حاضر است دروازه‌ی سیاست را رو به کُردها باز
کند و مذاکرات صلح با آنان را پیش ببرد.
حمله‌ی دیروز، ۲۳ اکتبر، آنکارا، که به احتمال زیاد از سوی پ. ک.ک. و یا فراکسیونی از
آن رخ داد، نشانگر این است که لااقل همه در پ. ک. ک. مانند یکدیگر فکر نمی‌کنند و
صحبت‌های « مراد کاراییلان»، سخنگوی این حزب، هم موید همین نکته است. او چند روز
پیش از حمله‌ی مسلحانه و بمب‌گذاری در پردیس شرکت صنایع هوافضای ترکیه، با مخاطب
قرار دادن آنکارا گفته بود : «بزودی خواهید دید ما هنوز چقدر در ترکیه قدرت داریم.»
حمله را هرکس ترتیب داده است تنها یک هدف داشته وآن ضربه زدن به
فرآیند جدید مذاکره‌طلبی دولت ترکیه است. با این همه، به نظر می‌رسد این بار دولت
با خونسردی بیشتری بر تمایل خود برای شروع مذاکرات صلح اصرار می‌کند. پیام حزب
«دم» و پیام بسیار روشن و‌تاثیرگذار «دمیرتاش» از زندان در حمایت از شروع مذاکرات
گام‌های مثبتی است که نشان می‌دهد عملیات مسلحانه و بمب‌گذاری در پردیس شرکت صنایع
هوافضای ترکیه در روز چهارشنبه به هدفش دست نیافته است.
با اینکه رژیم ترکیه کوچک‌ترین گامی در جهت باز کردن فضای سیاسی برنمی‌دارد،
و حتی کوشش می‌کند مسئله‌ی دمیرتاش را بیرون از فرایند جدید نگه دارد، اما
همین پیشنهاد جدیدش برای مذاکره با اوجالان، آن هم از کرسی مجلس چیز کمی نیست و
خوشبختانه فعالان کُرد دیگر آن قدر آزموده و‌مجرّب شده اند که آن را به فال نیک
بگیرند و هر کاری از دست شان برآید انجام دهند تا جنگ داخلی را هرچه زودتر در
ترکیه به پایان برسانند.
اگر اردوغان موفق به انجام این مهم بشود، البته دوره‌ی بعدی ریاست
جمهوری‌اش را تضمین خواهد کرد. و ترکیه احتمالا تا پایان عمر او دیگر رییس جمهور
دیگری به خود نخواهد دید، اما این را نیز باید خوب فهمید که با توجه به منویات
امریکا و انگلیس که مخالف صلح بوده و هستند، کس دیگری جز اردوغان محال است بتواند
این مذاکرات تاریخی را آغاز کند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر