هزاره‌ها درپاکستان سال‌هاست با حملات گروه‌های شبه‌نظامی مواجهند

 هزاره‌ها درپاکستان باز هدف قرار گرفتند؛ 'ما فقط حق زندگی می‌خواهیم'

سمیه علی بخش مانیتورینگ بی‌بی‌سی ۲۷ دی ۱۳۹۹ - ۱۶ ژانویه ۲۰۲۱

برای جامعه اقلیت هزاره سال ۲۰۲۱ به تلخی شروع شد. ۱۱ کارگر معدن دراستان بلوچستان به قتل رسیدند. مسئولیت این حمله را شبه‌ نظامیان سنی موسوم به "دولت اسلامی" یا داعش به عهده گرفتند.

این کشتار که سوم ژانویه اتفاق افتاد، با محکومیت وسیع درشبکه‌های اجتماعی ورسانه‌های خبری روبه‌رو شد ویک بار دیگر توجه جهانی را به وضعیت قوم هزاره درپاکستان جلب کرد.

قوم هزاره که بزرگ‌ترین جمعیت مسلمانان شیعه درکشور پاکستان با اکثریت سنی مذهب هستند، سال‌هاست با حملات گروه‌های شبه‌نظامی و بی‌توجهی دولت روبه‌رو هستند.

بیشتر بخوانید:

کشتار کارگران هزاره در پاکستان؛ 'همه مردان خانواده ما کشته شدند'

رئیس دیوان عالی پاکستان حملات علیه اقلیت قومی هزاره را "پاکسازی قومی" خواند

دیدار نخست‌وزیر پاکستان با خانواده کارگران کشته شده هزاره در بلوچستان

سایه قتلهای زنجیره ای بر زندگی هزاره‌های پاکستان

دولت پاکستان درتلاش برای ایجاد امنیت اقلیت‌های قومی کشور، می‌گوید آنها "شهروندان برابر" هستند وحفاظت ازآنها وظیفهٔ دولت است.

 هزاره‌ها چه کسانی هستند؟

قوم هزاره ریشه در منطقهٔ هزارستان درمرکز افغانستان دارد.

درقرن نوزدهم درگریز ازآزار وستم ازافغانستان گریختند ودرشهر کویته دراستان بلوچستان مستقر شدند.

بیش از نیم‌ میلیون هزاره اکنون درپاکستان زندگی می‌کند که بیشتر آنها دراطراف شهر کویته، مرکز استان بلوچستان سکونت دارند که چندین دهه شاهد جنبش‌های جدایی‌طلبانه بوده است.

دلیل حملات

کارشناسان معتقدند دلایل مذهبی باعث آن بوده است.

احساسات ضد شیعه درپاکستان درپی جنبش تندروی اهل سنت دراین کشورآغازشده است،زمانی که برای اولین باردر۱۹۸۱ پوستر‌هایی بر در و دیوار شهر کویته چسباندند و درآنها شیعیان را "کافر" نامیدند.

ازآن زمان، قوم هزاره درطول سال‌ها هدف زنجیره‌ای ازحملات قرارگرفته است که مسئولیت بیشتر آنها را گروه‌های شبه‌نظامی سنی مانند لشکر جهنگوی برعهده گرفته است.

بنابرمطلبی که در روزنامهٔ انگلیسی‌زبان اکسپرس تریبون درسال ۲۰۱۳ منتشرشد "خشونت علیه هزاره‌ها بخشی ازخشونتهای وسیع‌تر علیه اقلیت‌های قومی درپاکستان است، تا زمانی که گروه‌های شبه‌نظامی سنی قدیمی وگروه‌های جدید‌تر مانند طالبان بر مبنای ایدئولوژی مسموم ضد شیعهٔ خود عمل می‌کنند".

درگزارش سال ۲۰۱۹ کمیسیون حقوق بشر پاکستان آمده است که قوم هزاره دراین کشور با درگیری‌های شدید فرقه‌ای رو‌به‌روست.

دراین گزارش آمده است "هزاره ها ازسال ۱۹۹۹ به طور مداوم هدف بمب‌گذاری‌های انتحاری وکشتا‌رهای هدفمند تروریستها وافراطیون مذهبی قرار گرفته‌اند".

سجاد چنگیزی، فعال حقوقی وعضو جامعهٔ هزاره به بخش مانیتورینگ بی‌بی‌سی گفت: "قوم هزاره قربانی سیاست‌گذاران پاکستانی است که گروه‌های شبه‌نظامی را به نام "طالبان خوب" تحمل کردند وبا آنها مقابله نکردند. گروه‌های مذهبی نفرت‌پراکنی می‌کنند. یک بار اهل سنت آشکارا همه را دعوت به کارزاری بر ضد اقلیت هزاره درکویته کرد".

قوم هزاره مدت‌هاست که از ارتش پاکستان می‌خواهد تا با لشکر جهنگوی بجنگد. ارتش قول محافظت ازاین قوم را داده است. در سال ۲۰۱۸ سرکردهٔ گروه شبه‌نظامی جهنگوی به قتل رسید.

پاکستان بارها هند را متهم به ترویج ناآرامی‌های قومی درپاکستان کرده است. درآخرین مورد، عمران‌خان، نخست‌وزیر پاکستان گفت:"سرویس‌های اطلاعاتی کشور دریافتند که هند برای "شعله‌ور‌ کردن آتش فرقه‌گرایی" ازگروه موسوم به دولت اسلامی یا داعش حمایت می‌کند.

تلاش برای بقا ع تصویر،GETTY IMAGES

بیشتر هزاره‌ها دربلوچستان زندگی می‌کنند که با‌ وجود برخورداری از ذخایر معدنی و وجود پروژه‌هایی به عنوان بخشی از دالان اقتصادی پاکستان‌ـ‌چین سیپیک همچنان کم‌توسعه‌ترین استان کشوراست.

درسرمقاله ۳۰ دسامبر یکی از روزنامه‌های معتبرآمده است: "مردم عادی دربلوچستان احساس می‌کنند که منابع عظیم زغال‌سنگ و گاز این استان به مصرف دولت مرکزی واستان‌های دیگر می‌رسد، در‌حالی‌که سهم اندکی از آن نصیب خود استان بلوچستان می‌شود".

احساس ناامنی بر کار و تحصیل ساکنان این منطقه هم اثر می‌گذارد.

فیلم مستندی به نام "ای شهیدان کجایید؟" در وبسایت گروه بین‌المللی حقوق اقلیت‌ها قرارداده شده است که داستان دختر جوان هزاره‌ای را دراین استان روایت می‌کند. او می‌گوید مادرش نمی‌گذارد به مرکز برگزاری آزمون که دور‌تر از محل زندگی آنهاست برود. این دختر می‌گوید:"تا به خانه بازگردیم، مادر‌ها نگران جان ما هستند".

به طور کلی شیعیان نمایندگان محدودی درعرصهٔ سیاسی پاکستان دارند.

درتفسیر۱۰ ژانویهٔ نیشن‌دیلی آمده است: "با اینکه حدود ٪۲۰ جمعیت پاکستان شیعه هستند اما درمجلس‌های قانون‌گذاری ملی ومحلی سهم کوچکی به آنها اختصاص داده شده است".

کارشناسان براین باورند که رویکرد دولت درقبال اقلیت‌ها را اکثریت سنی مذهب هدایت می‌‌کند.

دکتر جواد سلیم، فعال حقوقی از کویته به بخش مانیتورینگ بی‌بی‌سی گفت:" اتحاد با گروه‌های اهل سنت وشبه‌نظامی‌های جهادی از نظر استراتژیک برای آنها مهم‌تر است".

واکنش‌ها به آخرین حمله

سجاد چنگیزی مدافع حقوق اقلیت‌های دینی و خانواده‌اش در اعتراض به این کشتار دست به اعتصاب غذا زدند

خانوادهٔ کسانی که درحملهٔ ژانویه کشته شدند تا پیش از دیدار عمران‌خان از دفن اجساد آنها خودداری کردند.

آنها تا چند روز دست به اعتراض زدند وبه صورت آنلاین هم عمران خان هدف انتقادات شدیدی قرار گرفت. هشتگ‌هایی مانند "زندگی هزاره مهم است" و "شیعهٔ هزاره عدالت می‌خواهد" در شبکه‌های اجتماعی رواج پیدا کرد.

سر‌انجام ۹ ژانویه، نخست‌وزیر به محل اعتراضات در کویته رفت و به آنها اطمینان داد که دولت برای امنیت آنها تلاش خواهد کرد.

پیش از آن، شیخ رشید، وزیر کشور گفت "عناصری" که دراین حادثه نقش داشته‌اند را "نخواهیم بخشید". او اولین مقام دولتی بود که به طور رسمی از کویته بازدید کرد.

پس از دیدار رشید دولت تصمیم گرفت تا گروه تحقیق سطح بالایی به سرپرستی استاندار بلوچستان برای تحقیق و پیگیری این کشتار تشکیل دهد. همچنین وعده پرداخت غرامت مالی و تأمین شغلی به خانواده‌ها و خویشاوندان کشته‌شدگان داده شد.

فعالان می‌گویند اگر بخواهیم قربانی شدن قوم هزاره پایان یابد کارهای بیشتری باید انجام شود.

سجاد چنگیزی به بخش مانیتورینگ بی‌بی‌سی گفت: "مردم بلوچ، استان مستقلی می‌خواهند اما حتی درخواست آن را مطرح نمی‌کنند، ما هیچ سهمی از گاز، طلا یا مبادلات سیپیک نمی‌خواهیم. ما فقط می‌خواهیم فرزندان ومردان که صبح‌ها به مدرسه و سر کار می‌روند، شب به خانه بازگردند. ما فقط حق زندگی می‌خواهیم".

https://www.bbc.com/persian/world-features-55659559